Marzec 2025

Duże ocieplenie stratosfery spodziewane w marcu 2025  r.
Dwa kluczowe wskaźniki wskazują na nagłe ocieplenie stratosfery (SSW) na początku marca, które będzie miało poważne konsekwencje dla globalnej pogody:
 Anomalia temperatury polarnej: Gwałtowny trend ocieplenia w stratosferze Arktyki sugeruje znaczne zakłócenie wiru polarnego.
 Strefowe odwrócenie wiatru: Prognozy wskazują na zachodnie wiatry o natężeniu 10 hPa, które słabną i zmieniają kierunek na wschodni – co jest cechą charakterystyczną SSW.
 Co to oznacza: Osłabiony wir polarny może prowadzić do wybuchów zimnego powietrza, burz śnieżnych pod koniec sezonu i przedłużających się warunków zimowych w Ameryce Północnej, Europie i Azji w marcu i kwietniu. Jeśli wir się podzieli, spodziewaj się jeszcze większych zakłóceń pogodowych.

Wszystkie oczy nadal pozostają zwrócone na stratosferę, a w przyszłym tygodniu prognozowane jest nagłe ocieplenie stratosfery (SSW), ponieważ stratosferyczny wir polarny (SPV) zostanie przemieszczony z bieguna, a wiatry strefowe 10 hPa odwrócą się w kierunku wschodnim.
Następnie prognozuje się gwałtowne ocieplenie na wyższych poziomach, które następnie ma rozprzestrzeniać się w dół przez atmosferę, potencjalnie sprzężając się z troposferą poniżej. Spowodowałoby to zablokowanie dużych szerokości geograficznych na półkuli północnej, zwiększając ryzyko wystąpienia epidemii zimna w USA, Europie i Azji w drugiej połowie marca i kwietniu. Opóźnienie wiosny ?
Nagłe ocieplenie stratosfery (SSW) jest najbardziej spektakularnym zjawiskiem stratosferycznego wiru polarnego.
Troposferyczne fale Rossby'ego mogą rozchodzić się w górę do stratosfery na dużych szerokościach geograficznych i rozpraszać się, zakłócając wir polarny w stratosferze.
Temperatura w stratosferze polarnej gwałtownie wzrasta o kilkadziesiąt kelwinów w ciągu kilku dni, a odpowiadające jej wiatry zachodnie w regionie polarnym nagle zwalniają. Gdy gradient temperatury w regionie polarnym odwraca się i wiatr zachodni o prędkości 10 hPa/60°N zmienia się w wiatr wschodni, jest on rozpoznawany jako główny SSW.
Jeśli wiatr zachodni nie zmieni się na wschodni, określa się go jako niewielki SSW.
Główne SSW występują 6 lub 7 razy na 10 lat w Arktyce, a bardzo niewiele występuje na Antarktydzie. Zgodnie z geometrią wiru biegunowego, przemieszczenie i rozszczepiony wir biegunowy to dwa rodzaje wirów biegunowych.
Przemieszczenie SSW charakteryzuje się obszarem polarnym zajmowanym przez centrum wysokiego podczas erupcji SSW, podczas gdy wir polarny odchyla się od bieguna północnego w jedną stronę.
Typ rozszczepienia SSW jest identyfikowany jako wir polarny rozdzielający się na dwa mniejsze i przemieszczający się w kierunku dwóch stron półkuli podczas początku SSW. Zazwyczaj przemieszczenie SSW i rozszczepione SSW są związane z zaburzeniami planetarnej liczby falowej 1 i 2.  Podczas SSW zaobserwowano wyraźne sprzężenie stratosfery z troposferą, któremu towarzyszył pierścieniowy wzór w stratosferze, podobny do ujemnej fazy północnego trybu pierścieniowego (NAM). W miarę jak sygnał NAM stopniowo rozchodzi się w dół, oscylacja arktyczna w troposferze rozwija się w kierunku fazy ujemnej a prawdopodobieństwo aktywności zimnego powietrza na skalę kontynentalną znacznie wzrosło. Co więcej, propagacja w dół ujemnego sygnału NAM związanego z SSW wpływa również na atmosferyczne warunki dyfuzji w warstwie granicznej. Zaś Cyrkulacja Brewera-Dobsona (BD) łączy polarne i tropikalne regiony stratosfery za pomocą południkowo-pionowego przepływu i jest ważną trasą dla sprzężenia tropikalno-arktycznego w stratosferze. 
Wczesną wiosną stratosferyczna cyrkulacja strefowa zmienia się z zachodniej na wschodnią. Przejście, zwane końcowym ociepleniem stratosfery (SFW), może być gładkie i późne, kontrolowane głównie przez promieniowanie słoneczne w regionie polarnym, lub wczesne i nagłe z gwałtownym wzrostem temperatury polarnej i spowolnieniem wiatru strefowego, wymuszonym przez aktywność fal planetarnych.
Wiosną promieniowanie słoneczne zaczyna ogrzewać polarny obszar stratosfery, powodując zapadanie się wiru polarnego i letni antycyklon polarny otoczony wschodnimi wiatrami. Przejście z cyrkulacji zachodniej do wschodniej, zwane końcowym ociepleniem stratosfery (SFW), może być późne i bardzo płynne, kierowane głównie przez procesy radiacyjne, lub bardzo gwałtowne, poprzedzone wzmocnieniem fal planetarnych i silnym szczytem temperatury podobnym do SSW w środku zimy.
W celu zbadania zachowania się jednostek SFW definiujemy dla każdego roku następujące wielkości: Za datę SFW uznaje się dzień ostatecznego odwrócenia strefowego wiatru o natężeniu 60°N, 10 hPa wygładzonego w ciągu 5 dni. Anomalia temperatury SFW jest przyjmowana jako maksymalna anomalia temperatury polarnej od 7 dni przed do 7 dni po odwróceniu wiatru. Definicja anomalii temperatury jest zdefiniowana w sekcji metody. Amplitudę fali 1 SFW przyjmuje się jako maksymalną amplitudę fali geopotencjalnej 1 i 2 przy 60°N, 10 hPa od 7 dni przed dniem inwersji do 7 dni po nim. 

Pierwsza dekada marca
W pierwszej dekadzie marca prognozowane jest wyraźne ocieplenie na południu województwa, gdzie maksymalne temperatury mogą sięgnąć nawet 22°C w cieniu. Noce pozostaną jednak chłodne, a lokalnie mogą występować przymrozki do -5°C. Polska będzie znajdować się pod wpływem układów wyżowych, które zapewnią cyrkulację antycyklonalną, sprzyjającą stabilnej i suchej pogodzie.

Druga dekada marca
Na początku drugiej dekady marca prognozuje się wzrost temperatur nocnych, większe zachmurzenie oraz występowanie opadów o natężeniu umiarkowanym. Od 12 marca temperatura zacznie stopniowo spadać, co jest zgodne z prognozą przedstawioną we wcześniejszym wpisie.
Po 12 marca sytuacja synoptyczna ulegnie zmianie – wyż kształtujący cyrkulację antycyklonalną od rejonu Grenlandii i Północnego Oceanu Atlantyckiego zacznie kierować się na wschód. W konsekwencji niże zostaną zepchnięte na południe i południowy wschód Europy, co doprowadzi do znacznego ochłodzenia.
Temperatury maksymalne w ciągu dnia wyniosą około 8°C, natomiast w nocy mogą spaść do -5°C, a lokalnie nawet do -9°C przy gruncie. W Sudetach spodziewane są opady deszczu ze śniegiem oraz śniegu, choć będą one niewielkie ze względu na obecność wyżu, który skutecznie blokuje napływ wilgotnych mas powietrza.

Trzecia dekada marca
Około 18 marca prognozowane jest ponowne ocieplenie. Trzecia dekada miesiąca będzie okresem zróżnicowanych warunków atmosferycznych – temperatura oscylować będzie w granicach 15°C, z możliwością wystąpienia okresowych opadów deszczu. Pod koniec marca przewidywane jest kolejne ochłodzenie, które poprzedzi stopniowe wiosenne ocieplenie na początku kwietnia. W kontekście globalnych zjawisk atmosferycznych takich jak SSW może wpływać na kształtowanie cyrkulacji w Europie Środkowej i Zachodniej. Prognozy wskazują na wyższe ciśnienie atmosferyczne nad Europą, co może skutkować dominacją cyrkulacji antycyklonalnej z ograniczoną ilością opadów atmosferycznych